Je leest het goed: legaal illegaal downloaden. Het zou zo een Belgenmop kunnen zijn, maar is een staaltje van eigentijds Nederlands auteursrecht. Wat is er aan de hand? Auteursrechthebbenden leveren al jaren een juridische strijd om illegaal downloaden tegen te gaan. Uit deze juridische strijd zijn een aantal basisregels ontstaan. Zo is het uploaden – het digitaal ter beschikking stellen – van muziekbestanden zonder toestemming van de rechthebbenden niet toegestaan, en daarmee te kwalificeren als een inbreuk op het auteursrecht. Ook het structureel faciliteren van dergelijke inbreuken – o.a. via peer-to-peer netwerken – is door de Nederlandse rechter onrechtmatig geoordeeld. Maar hoe zit het nu met het downloaden van muziekbestanden?

Downloaden is een vorm van reproduceren van muziek en daarmee ook gebonden aan de toestemming van de rechthebbenden. Het is echter voor particulieren toegestaan om voor eigen gebruik een privékopie te maken van een auteursrechtelijk werk. Dit wordt ook wel de “thuiskopie” genoemd. Let wel, hiermee wordt dan geen auteursrechtinbreuk gemaakt, omdat er van uit wordt gegaan dat de rechthebbenden op de een of andere manier een billijke vergoeding ontvangen, doordat een toeslag wordt geheven op de aankoopprijs van blanco CD’s of DVD’s.

Het voor privé doeleinden downloaden uit legale bron staat niet ter discussie. Prangende vraag die de Nederlandse muziekindustrie in de context van de thuiskopie bezighoudt is of het downloaden uit illegale bron – waarbij de rechthebbenden nooit toestemming hebben gegeven voor de eerste openbaarmaking van de muziek – als een geoorloofde vorm van “thuiskopiëren” moet worden gezien. Onze regering vond dat ook downloaden voor privé gebruik uit illegale bron toegestaan was. Een Haagse rechter ging hiertegen in en oordeelde in 2008 dat een privé download uit illegale bron niet zou zijn toegestaan. Verwarring alom. Het Haagse Gerechtshof heeft nu aan deze onzekere situatie (voorlopig) een einde gemaakt door op 15 november 2010 te oordelen dat het voor privé doeleinden downloaden van illegaal ter beschikking gestelde auteursrechtelijk beschermde muziek, toegestaan is.

Oftewel: stout zijn mag, mits privé!

Marie José Spit (spit@bousie.nl) Bjorn Schipper (schipper@bousie.nl)

Artikel FRET 2010-6 (Beats Me)